Matura próbna z Operonem z chemii już za nami. Jaka jest moja subiektywna opinia na jej temat? Które zadania mogły być dla Was najbardziej problematyczne lub podchwytliwe? Czego można było się spodziewać? I czy może być ona wyznacznikiem Waszej faktycznej wiedzy przed maturą majową? O tym wszystkim i innych sprawach przeczytacie poniżej.

 

Klasyczne pewniaki – czego można się spodziewać?

Zazwyczaj każda matura rozpoczyna się od tematów związanych z konfiguracjami atomów, kationów lub anionów, średnią masą atomową, czy liczbami kwantowymi, Tak było i tym razem w przypadku zadania nr 1. Konfiguracje kationów i anionów i ich porównanie z konfiguracją atomów obojętnych powinniście mieć zatem w małym paluszku. Istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że pojawią się „wyjątkowe” konfiguracje elektronowe, pamiętajcie więc o chromowcach i miedziowcach, w których występuje promocja elektronowa, a także o tym jak porównywać trwałość kationów (np. porównanie Fe²⁺ i Fe³⁺). Zapis stanu wzbudzonego obecny w zadaniu nr 13  również trzeba mieć na uwadze. Warto zwrócić też uwagę na zadania  nr 4 – 6. Zadania maturalne dotyczące wiązań chemicznych, w których obecne jest wiązanie koordynacyjne to klasyka. Jony NH₄⁺, H₃O⁺, [B(OH)₄]^– pojawiały się w zadaniach maturalnych nie raz. Sam kwas borowy, który jest wyjątkowy ze względu na swój deficyt elektronowy, również pojawiał się w zadaniach maturalnych (warto spojrzeć na zadanie 9 i 10 z matury majowej z roku 2014).

 

Co z zadaniami obliczeniowymi?

Zadania obliczeniowe na maturze z chemii, to chyba zadania, które stresują Was najbardziej. Jeśli jednak przerobicie odpowiednią ilość zadań i arkuszy maturalnych okazuje się, że zadania bardzo często są do siebie podobne, a trening powoduje, że coraz szybciej zauważacie co faktycznie jest istotne w zadaniu i jak do niego podejść. Według mnie zadania rachunkowe na tej maturze były przyjemne i proste do obliczenia.

Zadanie nr 8 miało w sobie pewną trudność, a były nią równania reakcji. Należało zwrócić uwagę na to, że ze stężonym kwasem siarkowym (VI) reaguje nie tylko bizmut ale też zanieczyszczenie czyli tlenek bizmutu. Dodatkowo trzeba było znać reakcję metalu ze stężonym kwasem siarkowym (VI), który jest kwasem utleniającym i nie reaguje w sposób standardowy, lecz z wydzieleniem tlenku siarki (IV). Po zapisie tych reakcji samo obliczenie to seria prostych proporcji. Aby nie pogubić się w kolejnych etapach co właściwie obliczacie, pamiętajcie, aby zawsze zapisywać przy każdym wyniku czego on dotyczy (jakiego związku i z jakiej reakcji).

Zadanie nr 14 należało rozwiązać jak każde inne zadanie „mieszaninowe”. Jeśli wypracujecie sobie system rozwiązywania zadań, w których podana dana dotyczy mieszaniny, za pomocą sprawnego oznaczenia x i y i ułożenia układu równań, to rozwiązanie staje się banalnie proste! Jak wspomniałam wcześniej – trening czyni mistrza i już po przeczytaniu zadania będziecie wiedzieć jakim sposobem zabrać się za jego rozwiązanie. Tego typu „mieszaninowe” zadanie są bardzo lubiane przez CKE (zerknij na zadanie nr 17 z matury majowej z roku 2019).

W zadaniu nr 17 trzeba było wykorzystać praktycznie wszystkie znane nam wzory związane ze stopniem i stałą dysocjacji oraz pH. Również podobne zadanie pojawiło się na ostatniej maturze majowej z 2019 roku (zadanie nr 35). Na co należy zwracać uwagę w tego typu zadaniach? Na objętość pobieranej próbki w stosunku do objętości naczynia z którego ją pobieramy. Na tej podstawie wiemy, jaka część substancji znajduje się pobranej próbce. Reszta zadania wykonywana jest standardowo.

Na koniec zostało zadanie nr 29, które również jeśli chodzi o rozwiązanie było całkiem przyjemne. Należy tutaj pamiętać o tym, co reaguje, a co pozostaje w roztworze jako nieprzereagowane, aby uniknąć błędów.

 

Karta wzorów fizykochemicznych naszą legalną ściągą – analizuj i korzystaj w 100%!

Pamiętaj, że karta wzorów fizykochemicznych to Twoja legalna ściąga. Wielu rzeczy nie musisz pamiętać, a przy wielu rzeczach masz dużą podpowiedź jeśli umiesz sprawnie korzystać z kart wzorów. W tej maturze należało skorzystać z masy jednostki [u] (zadanie 1), ze stałej dysocjacji (Ka) dla kwasu octowego (zadanie 17), czy z tablicy logarytmów (również w zadaniu 17). Analizę karty wzorów możesz bezpłatnie pobrać TUTAJ LINK.

 

Gdzie można było łatwo wpaść w pułapkę?

Zadaniami, w których mogły pojawić się niejasności lub problemy mogły być: zadanie nr 3, a szczególnie reakcja nr 2 (jak zapisywać tego typu reakcję wyjaśniłam w analizie matury) oraz zadanie nr 7 (można było zapomnieć, że stężony kwas siarkowy (VI) jest kwasem utleniającym reagującym z metalami w inny sposób niż rozcieńczony kwas siarkowy (VI)). Poza tym dość ciekawym i nietypowym zadaniem było zadanie nr 9, z którym trzeba było poradzić sobie bardziej matematycznie niż chemicznie.

 

Chemia organiczna, czyli czy szkoła nadąża z materiałem?

Fragmentem, który mógł zepsuć nawet  najlepsze przygotowanie była zdecydowanie część organiczna. Dlaczego? Czy była taka trudna? – Zdecydowanie nie! Myślę nawet, że zadania były bardzo typowe i bardzo proste, ale z tego powodu, że dotyczyły w większości tematów, które nie były jeszcze omawiane w szkole, to były po prostu niemożliwe do zrobienia. Aż 3 zadania dotyczące cukrów (ostatni temat omawiany w chemii organicznej), 2 zadania dotyczące tłuszczów, poza tym zadania na temat białek, czy schematy reakcji kończące się ostatecznie na amidach. Biorąc pod uwagę, że większość szkół jest obecnie przed omawianiem kwasów czy estrów, to takie tematy jak właśnie estry, tłuszcze, aminy, amidy, aminokwasy, białka czy cukry są wielu osobom zupełnie obce. W związku z tym wynik tej matury nie jest wymierny. Szkoda, bo można było skorzystać z ciekawych zadań na temat węglowodorów aromatycznych, alkoholi czy fenoli, a na tym etapie, w listopadzie, darować sobie tłuszcze i cukry.

 

Jeden wniosek jest pewny – po raz kolejny matura próbna udowodniła, że przygotowując się do matury majowej zdecydowanie warto robić arkusze maturalne z zeszłych lat. Chemia jak się okazuje, nie jest aż taka obszerna, a zadania bardzo często mogą być do siebie podobne.

Pamiętajcie, trening czyni mistrza, a czasu na trening jest jeszcze wystarczająco dużo. Powodzenia!

 

Rozwiązanie próbnej matury z Operonem, wytłumaczenie krok po kroku jej zadań i analiza jest do pobrania TUTAJ LINK.