Nadmierne uwalnianie PTH przez przytarczyce wyzwala odpowiedź ze strony narządów docelowych, tj. nerek, kości i jelita, co powoduje wzrost stężenia zjonizowanego wapnia w osoczu i płynie pozakomórkowym.
Ponad 80% przypadków pierwotnej nadczynności przytarczyc jest spowodowanych pojedynczym gruczolakiem przytarczycy, 15% ma za podłoże przerost gruczołów i olc. 5% – raka przytarczycy (23). Pierwotna nadczynność przytarczyc występuje w 0,1-0,36% populacji, dwukrotnie częściej u kobiet, głównie w 4-6 dekadzie życia, jakkolwiek choroba może wystąpić w każdym wieku (14), a także u kilku członków tej samej rodziny (1). W wieku dziecięcym chorobę spotyka się niezmiernie rzadko. Pierwotna nadczynność przytarczyc w niemowlęctwie i okresie noworodkowym może być związana z wtórnym przerostem przytarczyc dziecka, wywołanym nie leczoną niedomogą przytarczyc matki (13). Istnieje także wrodzona postać rodzinnej nadczynności przytarczyc, uwarunkowanej genetycznie
(12). Według danych Mayo Clinic w USA przybywa rocznie ok. 60000 nowych przypadków pierwotnej nadczynności przytarczyc (Hodgson, 1981).
